پیشرفت علم و صنعت و نیاز به دستگاه های پیشرفته و کاربردی باعث شد که پمپ ها نیز تکامل پیدا کنند و کار صنعت و معدن را آسانتر نمایند . تولید پمپ های اسلاری از جمله ی این پیشرفت ها بود که موجب شد انقلاب عظیمی در کاربرد پمپ ایجاد شود . پمپ اسلاری از جمله ی پمپ های پر کاربرد در زمینه ی انتقال سیالات معدنی در حجم زیاد می باشد . این نوع پمپ ها در طیف های وسیعی تولید و مورد استفاده قرار می گیرند .
این پمپ ها به دلیل کاربرد برای ترکیبات دو فازی که شامل سیالات و جامدات می باشند و به صورت اشباع شده و اشباع نشده وجود دارند از جنس و ضخامتی تولید می شوند که مقاومت زیادی در برابر این ترکیبات از خود نشان می دهند .
منظور از اسلاری اشباع شده و اشباع نشده چیست ؟
شاید این سوال پیش بیاید که تفاوت اسلاری اشباع شده و اسلاری اشباع نشده در پمپ ها در چیست ؟ باید گفت که اسلاری ترکیبی دوفازی از سیال و جامدات می باشد و به دو صورت اشباع شده و اشباع نشده وجود دارند که اسلاری اشباع نشده شامل ذرات بسیار نرمی می باشد و در نتیجه خواص سایشی کمتری دارند و آسیب زیادی به پمپ ها وارد نمی کنند اما اسلاری اشباع نشده دارای ذرات نا همگن و زبر و خشن بسیاری می باشد که خواص سایشی آن ها نیز زیاد می باشد . پمپ های اسلاری نیز به دلیل ضخامت و جنسی که از آن طراحی شده اند در مقابل ذرات سایشی مقاومت بیشتری نسبت به محصولات مشابه خود نشان می دهند و در نتیجه این همان انقلاب عظیمی می باشد که با تولید پمپ های اسلاری به وجود آمد .
انواع پمپ های اسلاری :
در دو نوع تولید می شوند که خصوصیات و کارکرد متفاوتی دارند .
1 – پمپ سانتریفیوژ :
این نوع از پمپ های اسلاری از جمله ی متداول ترین و در عین حال پر کاربرد ترین پمپ های اسلاری می باشند که بر اساس نیروی گریز از مرکز ایجاد شده توسط پروانه موجود در پمپ کار می کنند و بیشتر برای سیالاتی به کاربرده می شوند که غلظت بالایی دارند . پمپ های اسلاری سانتریفیوژ به دلیل ساختاری که دارند به سه دسته ی پمپ اسلاری افقی ، پمپ اسلاری عمودی و پمپ اسلاری شلنگی تقسیم می شوند .
2 – پمپ اسلاری پریستالتیک :
این نوع از پمپ ها فاقد قطعات سیل و آب بندی می باشند و به دلیل ساختارشان بیشتر برای انتقال سیالاتی استفاده می شوند که شرایط استریل داشته باشند زیرا که در این پمپ ها سیالات با بخش داخلی تیوپ تماس پیدا می کنند . پمپ های اسلاری پریستالتیک برای انتقال ترکیبات دو فازی که دارای ذرات ساینده می باشند و یا سیالاتی که به تنش برش حساسند گزینه ی مناسبی می باشند و مقاومت بالایی از خود نشان می دهند . تعمیرات و نگهداری این پمپ ها راحت می باشد و این از خصوصیات مهم آن ها می باشد .
مزایا :
- قابلیت انتقال ترکیبات دو فازی که دارای سیالات ساینده و ذرات جامد زبر و خشن می باشند را دارند .
- تنوع محصول بالا می باشد و در نتیجه می توان پمپ اسلاری مناسب را با توجه به سرعت انتقال سیال و حجم مناسب آن انتخاب نمود .
- دارای دامنه ی گسترده ای از هد و دبی می باشند .
- انعطاف پذیری بالا از خصوصیات مهم آنها می باشد .
- دارای تنوع بسیار در نصب و متریال ساخت می باشند .
معایب :
همه ی پمپ ها در مقابل مزایایی که دارند دارای معایبی نیز می باشند و این از خصوصیات هر محصولی می باشد . اما معایب این پمپ ها در مقابل ویژگی های کاربردی آن ها اندک می باشد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم .
- استهلاک بالایی دارند که اگر به طور منظم سرویس شوند کمتر دچار استهلاک می شوند .
- هزینه ی نگهداری بالایی دارند .
- حجم زیادی اشغال می کنند .
- قیمت بالا می باشد .
همانطور که می دانیم پمپ های اسلاری از جمله ی پر کاربرد ترین پمپ ها در صنایع به شمار می روند که به منظور پمپاژ سیالات دو فازی که متشکل از مایع و جامد می باشند به کار برده می شوند . این نوع از پمپ ها مقاومت بسیار بالایی در برابر ذرات بسیار ساینده با چگالی بالا دارند و بازدهی خود را در طول عمرشان حفظ می کنند . در سایزهای متنوع و سیستم های گوناگون طراحی می شوند که در انتقال پیچیده ترین سیالات به کار برده می شوند . مشخصات پمپ اسلاری با توجه به نوع آن ها می تواند متفاوت باشد . پمپ های مورد استفاده برای پمپاژ اسلاری شامل پمپ های جابه جایی مثبت و انواع خاص پمپ ها مانند پمپ های انژکتور و پمپ های سانتریفیوژ می باشند که پمپ اسلاری سانتریفیوژ متداول ترین آن ها می باشد .
مهمترین مشخصات پمپ اسلاری
مشخصات پمپ اسلاری در انواع مختلف آن ها متفاوت می باشد اما متداول ترین آن که پمپ سانتریفیوژ می باشد دارای اجزای مهمی از قبیل محفظه ، پروانه ، شافت ، یاتاقان ، آب بند می باشند . پروانه های به کار برده شده در پمپ اسلاری می تواند از نوع لاستیکی یا فلزی باشد . از جمله ی حساسترین و مهمترین عناصر موجود در ساخت قطعات پمپ اسلاری ، میزان کروم و منگنز به کار برده شده در متریان آن ها می باشد .
مشخصات فنی پمپ اسلاری
- دارای مقاومت بالا در برابر سایش و خوردگی می باشند .
- انواع مختلفی دارند که قابلیت ها و توان متفاوتی دارند .
- دارای گستره ی وسیعی از آببند و سیلندر می باشند و دارای قابلیت تغییر کاربرد پروانه می باشند .
- به طور معمول دارای حداکثر فشار 0.6 الی 7 بار و دبی 500 الی 10000 متر مکعب بر ساعت می باشند .
- دارای جنس کروم و منگنز و همچنین ساختار دو لایه می باشند .
- محدوده ی هد 6 بار می باشد .
- سایز 10 تا 18 اینچ می باشد .
- کیفیت بالایی دارند .
- راندمان آن ها زیاد می باشد .
- قابلیت کارکرد در شرایط سخت را دارا می باشند .
- دارای تنوع سایز می باشند .
- دارای تنوع در میزان هد و دبی می باشند .
- انعطاف پذیری بسیار بالایی دارند .
- قابلیت نصب به صورت عمودی و افقی را دارند .
- دارای تنوع در متریال به کار برده شده در ساخت می باشند .
قبل از تهیه پمپ اسلاری به چه مشخصات آن باید دقت شود ؟
به منظور پمپ کردن سیالی مورد استفاده قرار می گیرد که حاوی ذرات جامد ریز می باشد . واژه ی اسلار به معنی سیالی می باشد که در آن ذرات جامد وجود دارد و به دو نوع اشباع شده و اشباع نشده وجود دارند . منظور از اسلار اشباع شده سیالی می باشد که ذرات بسیار ریزی دارند و یکنواخت می باشند و ویسگوزیته بالایی دارند . اسلار اشباع نشده به سیالی گفته می شود که ذرات ریز آن مخلوط غیر یکنواختی ایجاد می نماید . از آن جایی که انواع مختلفی دارند در انتخاب آن ها باید دقت کرد تا با توجه به کاربردشان که در معادن ، لایروبی ، صنایع شن و ماسه و … می باشد مشخصات پمپ اسلاری را در نظر گرفت و بهترین نوع آن ها را انتخاب نمود ، زیرا پمپ های اسلاری قیمت بالایی دارند و هزینه ی تعمیر و نگهداری آن ها نیز بالا می باشد و در صورت انتخاب نادرست هزینه های زیادی به بار می آورد . در زیر به برخی از جمله ی مهمترین مشخصات که قبل از تهیه آن ها باید مورد توجه قرار گیرد اشاره می نماییم :
- توجه به اندازه ذرات از نکات مهم می باشد که که هر چه قدر ذرات بزرگتر باشند از پمپ مقاوم تر و قوی تر باید استفاده شود .
- توجه به میزان دما سیالات یا ترکیبات پمپ شونده
- توجه به میزان اسیدی یا بازی بودن سیالات یا ترکیبات پمپ شونده
- میزان سرعت پمپاژسیال و حجم انتقال آن
- میزان دبی پمپ
- میزان هد استاتیک پمپ
- مشخص نمودن ضرایب اصلاح هد و بازده پمپ
- توجه به قطر لوله
- توجه به اتلاف هد اصطحکاکی
- میزان هد دینامیکی
- توجه به سایز پروانه
- توجه به آببندی شافت پمپ
- توجه به انتخاب درست جنس بدنه با توجه به محیط کاربرد و شرایط کاری جهت افزایش عمر پمپ
- توجه به نوع ذرات پمپ شونده
