پمپ اسلاری از جمله پرکاربرد ترین پمپ ها در صنایع مختلف می باشد که برای پمپاژ سیال اسلاری به کار برده می شوند و پمپ مقاوم به خوردگی یا پمپ ضد سایش نامیده می شود.جنس بدنه در پمپ های اسلاری از چدن ضد سایش و آلیاژ فلزی و گاها از پلاستیک می باشد و در معادن برای انتقال گل حفاری و صنایع دیگری که نیاز به انتقال سیالات می باشد به کار برده می شوند. انواع پمپ اسلاری با توجه به نحوه ی طراحی و کار کردشان متفاوت می باشند و به طور کلی پمپ اسلاری در دو نوع پمپ سانتریفیوژ و پمپ پریستالتیک تولید می شوند که هر کدام از آن ها خود دارای انواع مختلفی می باشند.
به طور کلی رایجترین پمپ اسلاری پمپ سانتریفیوژمی باشند و کاربرد بسیار بیشتری دارند.این دو نوع پمپ نحوه ی عملکرد و شکل متفاوتی دارند و در زیر به تشریح هر دو نوع می پردازیم.
انواع مختلف پمپ های اسلاری :
1 – پمپ سانتریفیوژ اسلاری :
این پمپ ها از انواع پمپ اسلاری می باشند که از آن برای ایجاد انرژی حرکتی به اسلاری از نیروی گریز از مرکز که توسط پرووانه ایجاد می شود استفاده می شود.پمپ های سانتریفیوژ با توجه به نوعشان بیشتر برای انتقال سیالات با ذرات سخت ، لایروبی ، احیای زمین و … به کار برده می شوند. و شامل انواع زیر هستند:
پمپ عمودی سانتریفیوژ :
در این نوع از پمپ اسلاری سانتریفیوژی فشار آب در طبقه های مختلف و با پروانه هایی که قطر کم تری دارند کاهش می یابد در نتیجه موجب پمپاژ یکنواخت آب می شوند.پمپ های عمودی مساحت کمتری را اشغال می کنند و صدای کارکرد کمتری نیز دارند . مشکلات مربوط به بالانس در آن ها کمتر می باشد و نیاز به الکتروموتور هایی با توان کمتر دارند . به طور کلی پمپ های عمودی یشتر از پمپ های افقی به کار برده می شوند .
پمپ افقی سانتریفژژ :
هزینه اولیه پمپ های افقی پایینتر می باشد و برای نصب نیاز به مساحت بیشتری نسبت پمپ های عمودی دارند . این نوع از پمپ اسلاری برای انتقال مواد با خواص شیمیایی و فیزیکی و سایشی یه کار برده می شود . به دلیل مقاومت پمپ افقی در برابر سایش ، اجزای داخلی آن را با پوشش های الاستومتری یا پلاستیک ضخیم می پوشانند و از همین رو به آن ها پمپ لاینری نیز گفته می شود .
2 – پمپ پریستالتیک اسلاری :
این نوع از پمپ های اسلاری که پمپ غلتکی نیز نامیده می شوند از گروه پمپ های جابه جایی مثبت می باشند و دارای یک لوله قابل انعطاف می باشند که سیال در درون آن به وسیله چند غلطک جریان پیدا می کند . در این نوع از پمپ های اسلاری به دلیل این که سیال تنها با جداره داخلی لوله تماس پیدا می کند نیازی به استفاده از پکینگ و آب بند ، شیر آلات و اورینگ نمی باشد. این پمپ ها شامل انواع زیر هستند:
پمپ تیوپی
پمپ خارج از مرکز 360 درجه ای
پمپ شلنگی : پمپ های پریستالتیک بزرگ که با فشار بالا جهت پمپاژ سیالات با ذرات ساینده به کار برده می شود را پمپ شلنگی می نامند .
کاربرد انواع پمپ اسلاری عمودی و افقی سانتریفیوژ :
پمپ های عمودی و افقی سانتریفیوژ که از قطعات و اجزای مقاوم و با کیفیت در طراحی آن ها استفاده می شود تا در برابر سایش و خوردگی مقاومت داشته باشند دارای کاربرد های بسیاری می باشند .
- استفاده در بخش های صنعتی و کشاورزی و ساختمانی برای افزایش فشار آب
- استفاده در دستگاه های تصفیه آب RO و آب شیرین کن
- استفاده در بوستر پمپ های آبرسانی و آتش نشانی
- کاربرد در فواره ها
- استفاده برای انتقال آب سرد و گرم برای سیستم حرارتی و تهویه مطبوع
- کاربرد در تغذیه دیگ های بخار
نکات مهم در تهیه پمپ اسلاری سانتریفیوژ
در انتخاب انواع پمپ های اسلاری سانتریفیوژ باید به اندازه و سایز پروانه و نوع طراحی گذرگاه پروانه جهت عبور ذرات جامد ، آب بندی محور ها به صورت مناسب ، انتخاب بهینه ی متریال در جهت عمر طولانی آن ، توجه بسیاری نمود زیرا دارای اهمیت بسیاری می باشند و باید مهندسینی که قطعات تحت تماس سیال پمپ را انتخاب می کنند دقت کافی به تمامی نکات گفته شده در انتخاب پمپ داشته باشند.
کاربرد پمپ اسلاری پریستالتیک :
پمپ های پریستالتیک برخلاف پمپ های ساتنتریفیوژی که بیشتر در صنایع معدنی به کار برده می شوند در پمپاژ مایعات تمییز و استریل همچون صنایع پزشکی و دارویی استفاده می شوند . پمپ پریستالتیک به دلیل این که سیال هیچ تماسی با اجزاء فلزی پیدا نمی کند ، در مواقعی که نیاز به پمپاژ سیالات با مواد ساینده زیاد یا ویسگوزیته بالا می باشد بهترین گزینه می باشند .
نکات مهم در انتخاب پمپ پریستالتیک :
برای انتخاب پمپ پریستالتیک باید دقت داشت تا جنس لوله یا شلنگ پمپ به لحاظ ساختار شیمیایی با نوع سیال پمپ شونده مطابقت داشته باشد . علاوه بر این در پمپ های پریستالتیک باید لوله علاوه بر این که خاصیت ارتجاعی داشته باشد باید در مقابل سایش نیز مقاوم باشد .
فاکتور های مهم در انتخاب انواع پمپ اسلاری :
پمپ های اسلاری دارای انواع مختلفی هستد و همانطور که گفتیم دارای ویژگی ها و خصوصیات متفاوتی می باشند و انتخاب انواع پمپ اسلاری بستگی به عوامل و فاکتور بسیاری دارد که باید به آن ها دقت نمود که در زیر به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم :
- تعیین دبی
- تعیین هد استاتیک
- تعیین ضرایب اصلاح هد
- تعیین ضرایب اصلاح بازده پمپ
- تعیین قطر لوله
- محاسبه هد دینامیکی کل
- سایز پروانه
- آب بندی مناسب محور پمپ
- انتخاب جنس بدنه به جهت افزایش عمر پمپ
- نوع ذرات معلق در سیال
