پمپ اسیدی که با نام های پمپ ضد اسید ، پمپ پلیمری و پمپ مگنتی نیز شناخته می شوند از انواع پمپ های سانتریفیوژ می باشد که به منظور جابه جایی و انتقال مواد اسیدی یا شیمیایی به کار برده می شوند.این نوع پمپ ها انواع مختلفی دارند و نوع و ساختار و وزن آن بستگی به میزان اسیدی که پمپاژ کرده و درجه خورندگی و دمای کاری پمپ دارد.هد یا توان انتقال دبی در این پمپ ها متنوع می باشد و معمولا در بازه ی وسیع از 5 الی 200 گالن در دقیقه تغییر می کند.
پمپ اسیدی با الکترو موتور های تک فاز و سه فاز در انواع مدل های ایرانی و خارجی وجود دارند که بخش ورودی و خروجی آن ها فلنچی و سر شلنگی با قابلیت تغییر در سایز مختلف می باشد.برای کاربرد این پمپ ها،انتخاب نوع متریال و ساختمان آن ها به دلیل تنوع زیاد سیالات شیمیایی و اسیدی از لحاظ خواص اسیدی،بازی،نمکی و … و همچنین خواص فیزیکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد.
پمپ اسیدی چیست؟
پمپ اسیدی، دستگاهی است که برای انتقال سیالات اسیدی و خورنده طراحی شده است. این سیالات به دلیل خاصیت خورندگی بالایی که دارند، به تجهیزات خاصی برای پمپاژ نیاز دارند. پمپ‌های اسیدی با استفاده از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شوند تا از آسیب دیدن پمپ و محیط اطراف جلوگیری کنند.
چرا به پمپ اسیدی نیاز داریم؟
- انتقال ایمن سیالات خورنده: پمپ‌های اسیدی به دلیل ساختار مقاومشان، امکان انتقال ایمن سیالات اسیدی با غلظت‌های مختلف را فراهم می‌کنند.
- جلوگیری از خوردگی تجهیزات: استفاده از مواد مقاوم در ساخت پمپ‌های اسیدی از خوردگی و آسیب دیدن سایر تجهیزات جلوگیری می‌کند.
- افزایش ایمنی کارکنان: با استفاده از پمپ‌های اسیدی، خطر تماس کارکنان با مواد شیمیایی خورنده به حداقل می‌رسد.
- افزایش راندمان فرایندهای صنعتی: پمپ‌های اسیدی با عملکرد بالا، راندمان فرایندهای صنعتی را افزایش می‌دهند.
انواع پمپ اسیدی
پمپ‌های اسیدی بر اساس جنس مواد به کار رفته در ساخت، نوع پروانه و نحوه عملکرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از مهمترین انواع این پمپ‌ها عبارتند از:
- پمپ‌های اسیدی پلیمری: این پمپ‌ها از مواد پلیمری مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شوند و برای انتقال سیالات اسیدی با غلظت متوسط تا بالا مناسب هستند.
- پمپ‌های اسیدی فلزی: این پمپ‌ها از آلیاژهای فلزی مقاوم در برابر خوردگی مانند فولاد ضد زنگ یا آلیاژهای نیکل ساخته می‌شوند و برای انتقال سیالات بسیار خورنده و با دما بالا مناسب هستند.
- پمپ‌های اسیدی سرامیکی: این پمپ‌ها از قطعات سرامیکی ساخته می‌شوند و برای انتقال سیالات بسیار خورنده و ساینده استفاده می‌شوند.
نکات مهم در انتخاب پمپ اسیدی
نحوه ی کار کرد پمپ پلیمری به گونه ای است که در آن تعدادی از قطعات در تماس با سیال می باشند و بنابرین باید مقاومت کافی در برابر آن ها داشته باشند . بنابرین برای انتخاب آن ها باید دقت شود تا جنس پمپ انتخابی سازگار با سیال انتقالی باشد . از آن جایی که به دلیل تنوع زیاد در مواد شیمیایی امکان کاربرد یک نوع ماده ی خالص به عنوان جنس ثابت ، برای تمامی انواع پمپ ها وجود ندارد ، بنابرین تمامی خواص فیزیکی و شیمیایی مواد مورد نظر و شرایط کاری مورد نیاز برای هر کدام باید به خوبی بررسی گردد تا ماده مناسب برای ساخت پمپ انتخاب شود . عوامل مختلفی وجود دارند که در انتخاب نوع پمپ تاثیر می گذارند و حتما در تهیه پمپ اسیدی باید مد نظر قرار گیرند و شامل موارد زیر می باشند :
- دمای سیال
- میزان فشار خروجی از پمپ
- ارتفاع نسبت به مرحله
- بار پمپ
- بررسی مواد جامد موجود که خورنده می باشند و یا به شکل سوسپانسیونی در محلول وجود دارند .
- میزان مقاومت خوردگی فلز
- رفتار الکترو شیمیایی
مزیت پمپ اسیدی
با توجه به مزیت هایی که دارد در تمامی صنایع شیمیایی و اسیدی به منظور انتقال سیالات به کار برده می شوند . به برخی از مزیت های این پمپ ها در زیر اشاره می نماییم :
- مقاومت بالای اجزای در تماس با سیالات اسیدی بازی ، شیمیایی خورنده از قبیل شافت مرکزی ، پروانه ، تانک ، هوزینگ در برابر خوردگی
- حداکثر دبی خروجی
- فشار بالای ایجاد شده در سیال
- قابلیت انتخاب بین سایز های ورودی و خروجی متعدد
- قابلیت اتصال به الکترو موتور دلخواه از نوع dc ، ac
- قابلیت استفاده از سایر سیستم های محرک علاوه بر الکتروموتور از قبیل کمپروسور هوا ، سیستم های هیدرولیک ، سیستم های دیزلی و انرژی های بازگشت پذیر در آن ها
نحوه کار پمپ اسیدی
مکانیزم عملکرد این نوع پمپ ها به گونه ای است که در آن ها چرخش پروانه به وسیله ی موتور الکتریکی در پمپ اسیدی موجب مکش سیال می شود . چرخش پره های پروانه موجب شتاب یافتن سیال می شود و انرژی جنبشی سیال افزایش یافته و به انرژی فشار تبدیل می شود و موجب خروج پرفشار سیال از خروجی پمپ می شود . از آنجایی که در انتقال سیالات خورنده شیمیایی بخش آب بندی پمپ از اهمیت زیادی بر خوردار می باشد به همین دلیل از سیلینگ مگنتی به جای مکانیکال سیل استفاده می شود و یا اینکه قسمت سیل آب بندی بدون مکانیکال سیل اضافه می شود .
اجزای تشکیل دهنده پمپ اسیدی
- محفظه
- پروانه
- شافت
- یاتاقان
- آب بند
کاربرد پمپ اسیدی
از پمپ های پلیمری به منظور پمپاژ انواع سیالات شیمیایی ، حلال ها ، اسیدها ، باز ها و … استفاده می شود که موارد کاربرد آن ها در اسید شویی ، انتقال آب دریا ، اسید سولفوریک ، اسید نیتریک ، اسید فسفریک ، اسید استیک ، مبدل های حرارتی ، تصفیه آب و مواد شوینده و … می باشد . به طور کلی بیشتر سیالات شیمیایی قابلیت جابه جایی با انواع پمپ اسیدی را دارند .
بصورت کلی پمپ‌های اسیدی در صنایع مختلفی از جمله موارد زیر کاربرد دارند:
- صنایع شیمیایی: انتقال اسیدها، بازها و سایر مواد شیمیایی خورنده
- صنایع غذایی: انتقال اسیدهای غذایی و مواد شوینده
- صنایع دارویی: انتقال محلول‌های اسیدی و قلیایی
- تصفیه آب و فاضلاب: انتقال اسیدها برای تنظیم pH آب
- صنایع آبکاری: انتقال محلول‌های اسیدی برای آماده‌سازی سطح قطعات
مهمترین نوع پمپ اسیدی
مونو پمپ ها :
این نوع که در ابعاد مختلف تولید می شود به منظور انتقال مواد شیمیایی بدون هیچ ضربه و پالس به کار برده می شوند و مانع از تخریب مواد شیمیایی یا ایجاد تغییر در آن ها می شوند . از مونو پمپ ها در جهت انتقال مواد با ذرات معلق یا لزجت بالا نیز استفاده می شود .
پمپ پریستالتیک :
روش کار این نوع از پمپ الهام گرفته از حرکت ماهیچه های بدن انسان می باشد .
پمپ با محرک مغناطیسی :
این نوع از پمپ اسیدی به منظور جلوگیری از نشت سیالات سمی ، اسیدی و شیمیایی که بسیار خطرناک می باشند به کار برده می شوند و پمپ بدون آب بند می باشند .
نکات مهم نصب
برای نصب و استفاده باید در نظر داشت تا مطابق با اصول و روش مناسب اقدام نمود .
- از مهمترین نکات در تمامی پمپ های آب و پمپ اسیدی روشن نکردن آن ها بدون مایع انتقالی می باشد . این امر در مورد پمپ های دارای الکتروموتور با دور 3000rpm بیشتر اهمیت دارد زیرا براساس گرمای شدید سیل و اجزای آن بلافاصله از بین می رود .
- به منظور اطلاع از نشتی نداشتن اتصالات باید پس از نصب شلنگ ورودی و خروجی پمپ باید محل اتصالات با مایع مورد نظر پر گردد .
- اطمینان از چرخش صحیح پروانه پمپ در هنگام اتصال برق از دیگر موارد مهم در نصب پمپ اسیدی می باشد .
- بعد از اتمام مایع در حال پمپاژ ، پمپ باید بلافاصله خاموش شود تا طول عمر پمپ افزایش یابد .
- باید در نظر داشت که از لوله های نرم لاستیکی با قابلیت آب بندی نسبت به مایع در هنگام نصب لوله های ورودی و خروجی استفاده شود.
عوامل موثر در انتخاب پمپ اسیدی
- نوع سیال: نوع اسید، غلظت، دما، ویسکوزیته و میزان خورندگی سیال
- دبی: مقدار سیالی که باید در واحد زمان پمپاژ شود
- هد: ارتفاعی که سیال باید پمپاژ شود
- شرایط محیطی: دما، فشار و رطوبت محیط
- مواد سازنده پمپ: انتخاب مواد سازنده پمپ بر اساس نوع سیال و شرایط کاری انجام می‌شود.
نکات مهم در انتخاب و استفاده از پمپ اسیدی
- مشاوره با متخصص: قبل از انتخاب پمپ اسیدی، با کارشناسان این حوزه مشورت کنید تا پمپی مناسب برای کاربرد شما انتخاب شود.
- نصب صحیح: پمپ اسیدی باید توسط افراد متخصص و طبق دستورالعمل‌های سازنده نصب شود.
- نگهداری مناسب: برای افزایش عمر مفید پمپ، باید به طور مرتب سرویس و نگهداری شود.
- ایمنی: هنگام کار با پمپ‌های اسیدی، باید نکات ایمنی را رعایت کنید و از تجهیزات حفاظتی استفاده کنید.
نتیجه‌گیری
پمپ‌های اسیدی نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند. انتخاب پمپ مناسب برای هر کاربرد، نیازمند شناخت دقیق از ویژگی‌های سیال و شرایط کاری است. با توجه به تنوع بالای پمپ‌های اسیدی، مشورت با کارشناسان آراد پیشه شاره می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک کند.
